
سد اکباتان یا یلفان که پیش از انقلاب اسلامی، با نام سد شهناز شناخته میشد، بر روی رود مهم آبشینه و کمی پایین تر از محل تلاقی رودخانه های یلفان و رود ابرو قرار گرفته است. به همین دلیل از مهمترین سد های استان همدان به شمار میآید. این سد در دوره حکومت پهلوی، در سال 1342 با ارتفاع 54 متر (از پی) متر ساخته شد. بعد ها که پروژه افزایش ارتفاع آن به اتمام رسید، بلندی آن به حدود 79 متر تغییر کرد. پس از ایجاد این سازه، یک دریاچه عمیق (به دلیل قرار گیری در دره) با حدود 60 هکتار مساحت، پشت آن به وجود آمد. هماکنون این سد دارای ظرفیتی 36 میلیون مترمکعبی میباشد. تأمین حدود 35٪ آب مصرفی شهر همدان و آب یاری 800 هکتار از زمین های پایین دست سد به وسیله آب آن، از جمله اهدف تاسیس سد اکباتان بود. اگر چه به دلیل وجود منطقهای سرسبز و خوش آب و هوا در اطراف این سازه گردشگران بسیاری برای گذراندن اوقات فراغت خود به آن مراجعه میکردند و به عنوان مکانی تفریحی نیز شناخته میشد. سپس با افزایش امکانات رفاهی، تفریحی و گردشگری در این مکان، تعداد مسافران نیز افزایش یافت. امکاناتی که هماکنون در اطراف این سد وجود دارند شامل مهمانسرا، رستوران، تعدادی اتاقک با امکانات اولیه برای اقامت موقت بازدیدکنندگان، چایخانه سنتی، تاسیسات قایقرانی و اسکی روی آب میشود. هوای خوش این منطقه را باغات و مزارع کشاورزی موجود در مسیر، در حاشیه رودخانه و روستای سنگستان و تفریجان به ارمغان آوردهاند. همچنین در سال های اخیر، ایجاد فضای سبز و کاشت درختانی همچون صنوبر، کاج، اقاقیا و زبان گنجشک در زمینی به مساحت 15 هکتار در اطراف سد نیز بر لطافت هوا افزوده است. در حال حاضر برخی از گونه های پرندگان مهاجر همچون باکلان یا قره غاز، اردک سرحنایی، لک لک، کشیم، بوتیمار و انواع حواصیل از روز های نخست پاییز تا روز های پایانی زمستان به این منطقه میآیند.
برای بازدید از این سد به استان همدان، جاده همدان - ملایر، 11 کیلومتری شهر همدان مراجعه نمایید. سد اکباتان بر سر راه روستا های ورکانه و ارزانفود قرار گرفته و دسترسی به آن از راه روستای سنگستان نیز امکان پذیر است. متاسفانه به دلیل عدم توجه برخی افراد به حفاظت از محیط زیست، ریختن زباله، آتش افروزی، شکستن درختان و تخریب بوته ها، آب شرب این دریاچه آلوده میشود. بنابراین باید به این نکات توجه داشت و از شنا کردن در این دریاچه نیز به دلیل خطرات آن پرهیز نمود. گردشگران میتوانند از چند مکان خوش آب و هوا در نزدیکی این سد مانند روستای یلفان، روستای تفریجان، کوه خورزنه و روستای آبشینه نیز بازدید نمایند.